Goed eten is belangrijk. Vanwege je eigen gezondheid natuurlijk en die van je familie, voor nu en later. En niet te vergeten: voor een leefbare aarde. Niemand wil de ene dag alleen duurzaam eten en de andere alleen gezond. Gelukkig gaan duurzaam en gezond heel vaak hand in hand.
Gezond eten betekent dat je eet wat je lichaam nodig heeft. En door gezond te eten verlaagt je kans op chronische ziekten. Duurzaam eten wil zeggen dat je vooral dingen eet die het milieu niet te veel belasten.
Deze 2 stappen leveren de meeste winst op voor jezelf én het milieu:
![Eet minder vlees en meer plantaardig en eet op maat als je wilt letten op gezondheid en duurzaamheid]()
1. Eet minder vlees, en vaker plantaardig
Dat gezond en duurzaam hand in hand gaan is terug te zien in de Schijf van Vijf-adviezen om minder rood en bewerkt vlees te eten. En om vaker te kiezen voor plantaardige alternatieven, zoals peulvruchten, tofu, tempé en ongezouten noten. Dit zijn goede vleesvervangers die het milieu minder belasten.
In de supermarkt zijn de schappen met vlees en vleeswaren prominent aanwezig. Dus misschien denk je minder snel aan de plantaardige keuzes. Zet het dan op je boodschappenlijstje of neem het op in je vaste ronde. Weet je niet zo goed hoe je zonder vlees kookt of hoe je vleeswaren op brood kan vervangen? Bekijk al onze tips om minder vlees te eten.
Ook onderweg kom je vaak veel snelle happen met vlees tegen, denk aan de snackbar in de buurt, snackkarren bij een park of op het station. Vind je het lastig om dan de verleiding te weerstaan, terwijl je het eigenlijk écht niet wil? Bekijk deze handvatten om de verleiding te weerstaan.
![]()
Verschillende peulvruchten
Waarom minder vlees eten?
Veel vlees eten is heel belastend voor het milieu. Er is veel land, water en voer nodig voor het houden van vee. Dit veevoer moet ook worden gemaakt en vervoerd. Daarnaast zorgen dieren voor veel uitstoot van broeikasgassen door scheten en mest. Laat je 1 keer per week vlees staan? Dat scheelt al gauw 5 tot 10% van de uitstoot die komt door jouw eten.
En niet meer dan de aanbevolen hoeveelheden vlees eten is dus ook goed voor je gezondheid. Vooral als je mindert met rood en bewerkt vlees, zoals hamburgers, worst en vleeswaren. Als je te veel rood en bewerkt vlees eet, heb je een hoger risico op bepaalde soorten kanker (waaronder darmkanker), diabetes type 2 en op een beroerte.
Onbewerkt mager vlees staat wel in de Schijf van Vijf, omdat er goede voedingsstoffen in zitten. Maar vanwege alle genoemde redenen zit daar wel een maximum op van 500 gram per week, waarvan maximaal 300 gram rood vlees. Minder of geen vlees kan natuurlijk ook!
2. Eet op maat, en weinig snacks en snoep
Minder eten en drinken van producten die je niet nodig hebt: ook dat helpt het milieu en je gezondheid enorm.
Wat betekent dat in de praktijk? Dat je vaker ongezonde producten buiten de Schijf van Vijf laat staan, zoals snacks, snoep, frisdrank en alcohol. En dat je vooral kiest voor gezonde producten uit de Schijf van Vijf. Je eet dan meer plantaardig (groente, fruit, volkoren graanproducten, peulvruchten en noten) en minder dierlijk (minder vlees en niet meer zuivel dan je nodig hebt). Je drinkt vooral kraanwater. Kijk hoeveel en wat je kunt eten op een dag of houd online eetdagboek Mijn Eetmeter bij.
Makkelijker gezegd dan gedaan? Ook voor deze stap geldt dat de supermarkt gezond en duurzaam kiezen niet makkelijker maakt. Want het aanbod bestaat vooral uit producten buiten de Schijf van Vijf en die zijn ook vaker in de aanbieding. Een boodschappenlijst maken kan echt werken. Ook om niet te veel te kopen. Maar af en toe een koekje of een snoepje kan best. Vind je het dan lastig om thuis niet alles in 1 keer op te eten? Bekijk ook onze tips voor een gezonder huis.
Waarom op maat eten?
Elk lichaam heeft eten en drinken nodig. Door niet meer te nemen dan je nodig hebt, wordt er niet meer voedsel gemaakt en vervoerd dan nodig. Dat is gunstig voor het milieu. Als iedereen die te veel eet, minder gaat eten, levert dit ook winst op voor de gezondheid.
Snacks, snoep, frisdrank en alcohol belasten het milieu onnodig veel en leveren weinig voedingsstoffen en juist veel calorieën. Door gezond te eten krijg je alle voedingsstoffen binnen die je nodig hebt en heb je minder kans op overgewicht en ziekten als hart- en vaatziekten en diabetes type 2.
Als je op maat koopt en kookt, hou je bovendien minder snel iets over en verspil je minder snel voedsel. Ook minder verspillen levert veel klimaatwinst op.
Afgewogen
We leven niet in een zwart-witte-wereld. Dus onze Schijf van Vijf is dat ook niet. Heel vaak gaat gezond en duurzaam eten perfect hand in hand, zoals in de 2 grote stappen hierboven. Maar ook compromissen zijn soms nodig.
Denk aan zuivel: de Gezondheidsraad adviseert dagelijks enkele porties zuivel te nemen voor je gezondheid. Maar naast vlees, heeft ook zuivel een hoge milieubelasting. Het compromis is om voldoende zuivel te eten voor gezondheidswinst en voldoende voedingsstoffen, maar niet meer dan je nodig hebt.
Een ander voorbeeld is groente: alle groenten staan in de Schijf van Vijf. Hoewel de meeste soorten het milieu weinig belasten, zijn er ook de soorten die dit meer doen, omdat ze van ver komen bijvoorbeeld of in een verwarmde kas gekweekt worden. Wij halen bepaalde soorten niet uit de Schijf van Vijf, maar adviseren vooral te kiezen voor groenten van het seizoen en te letten op de herkomst.
Meer tips?