Zuivel is een belangrijke bron voor eiwit, calcium en vitamine B12. Daarnaast maakt het nemen van zuivel en specifiek melk, de kans op darmkanker kleiner. Het kan zijn dat dit effect komt door het calcium, maar het zou ook kunnen dat het gunstige effect door andere stoffen in zuivel komt. Daarom kun je zuivel niet 1 op 1 vervangen door een ander product.
Plantaardige eiwitdranken met toegevoegd calcium en B12
Er bestaan verschillende plantaardige eiwitdranken, zoals sojadrink, amandeldrink, rijstdrink, haverdrink en kokosdrink. Deze plantaardige dranken leveren niet de gezondheidswinst van zuivelproducten. Maar als er voldoende eiwit inzit en er voldoende calcium en vitamine B12 aan is toegevoegd, leveren ze wel voedingstoffen die je mist als je geen zuivel gebruikt.
Sojadrink met toegevoegd calcium en vitamine B12 staat in de Schijf van Vijf. In de praktijk bevatten andere plantaardige alternatieven vaak te weinig eiwit en/of voedingsstoffen.
Op het etiket kun je zien wat er precies per 100 milliliter inzit. Zo kun je vergelijken en zien welke plantaardige drank de beste keuze is.
Criteria voor de Schijf van Vijf
Een alternatief voor melk staat in de Schijf van Vijf als er per 100 milliliter inzit:
- minimaal 0,24 microgram vitamine B12
- minimaal 80 milligram calcium
- maximaal 6 gram suiker
- maximaal 1,1 gram verzadigd vet
- maximaal 0,15 gram zout
- en het product eiwitrijk is. Dit betekent dat minimaal 20% van de kilocalorieën (kcal) van eiwit komt.
Dit laatste is lastig te herkennen op het etiket. Bij een naturel sojadrink is dit meestal tussen de 2,1 en 4,2 gram eiwit. Bijvoorbeeld: een naturel sojadrink bevat 38 kcal en 3,4 gram eiwit per 100 milliliter. 1 gram eiwit levert 4 kcal. Dit betekent dat 13,6 kcal afkomstig is van eiwit. Dit is 36% van het totale aantal kcal. Er komt dus meer dan 20% van de calorieën van eiwit.
Ontdek Schijf van Vijf-producten met onze gratis app ‘Kies
Ik Gezond?’
Makkelijk een Schijf van Vijf-product herkennen of vinden?
Onze app ‘Kies Ik Gezond?’ werkt makkelijker dan bovenstaande criteria
napluizen op het etiket. Even een product scannen. Of bijvoorbeeld zoeken op ‘sojadrink,
naturel’ en filteren op ‘Schijf van Vijf’. Je ziet dan direct welke voldoen.
Bekijk de ‘Kies Ik Gezond?’-app.
![Melk kun je niet 1-op-1 vervangen, maar sojadranken zijn een goed alternatief als er voldoende eiwit, calcium en vitamine B12 inzit.]()
Lactose-intolerantie of koemelkallergie
Sommige mensen kunnen geen zuivel eten of moeten daarmee oppassen. Bijvoorbeeld bij lactose-intolerantie of een koemelkallergie. Mensen met een lactose-intolerantie hoeven zuivel niet per se te mijden. Zure melkproducten, zoals karnemelk, yoghurt en kwark, bevatten minder lactose dan gewone zoete melkproducten en worden door veel mensen dan ook goed verdragen.
Nederlandse harde kaas bevat zeer weinig tot geen lactose. Bij de apotheek of online is een enzympreparaat verkrijgbaar dat van gewone melk lactosebeperkte melk kan maken. De arts of diëtist kan aangeven of dit preparaat geschikt is. Ook bestaan er lactosevrije zuivelproducten zoals melk en yoghurt.
Zijn plantaardige eiwitdranken duurzaam?
Plantaardige eiwitdranken hebben een lagere milieubelasting dan koemelk. Voor de productie is over het algemeen minder land, water en energie nodig. Ook is de uitstoot van broeikasgassen en meststoffen minder dan bij de productie van koemelk. De productie van amandeldrink vraagt wel meer water dan de productie van koemelk.