Voedingscentrum.nl maakt gebruik van cookies. Waarom? Lees onze uitleg.
Menu
Zoek
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W Y Z
Encyclopedie A-Z

Foliumzuur (vitamine B11)

Foliumzuur (vitamine B11) is nodig voor de groei en goede werking van het lichaam en voor de aanmaak van witte en rode bloedcellen. Foliumzuur is ook belangrijk voor de vroege ontwikkeling van het ongeboren kind.

Bij een tekort aan foliumzuur ontstaat bloedarmoede. Bij het ongeboren kind is er een verhoogde kans op een open ruggetje, hazenlip en gespleten verhemelte.

Vrouwen die zwanger willen worden of zwanger zijn krijgen het advies om elke dag 400 microgram foliumzuur te slikken totdat ze 10 weken zwanger zijn. Zij kunnen daarmee het risico op een open ruggetje, hazenlip en gespleten verhemelte bij hun kind verkleinen.

Omschrijving

Foliumzuur (vitamine B11) is een wateroplosbaar vitamine.

Naam

Foliumzuur is ook bekend als vitamine B11 of folaat. In sommige landen noemen ze foliumzuur vitamine B9. In de voeding is foliumzuur van nature aanwezig in de vorm van tetrahydrofolaat-polyglutamaat. In supplementen, of bij toevoeging aan verrijkte voedingsmiddelen wordt de vorm pteroylmonoglutaminezuur (PMG) gebruikt. 

Waar zit foliumzuur in?

Foliumzuur komt van nature voor in groenten, vooral de groene soorten, volkorenproducten, brood, vlees en zuivel. 

Gezondheidseffecten

Foliumzuur (vitamine B11) is nodig voor de groei en goede werking van het lichaam en voor de aanmaak van witte en rode bloedcellen.

Foliumzuur speelt een belangrijke rol bij de vroege ontwikkeling van het ongeboren kind. Foliumzuur draagt bij aan de vorming van het zenuwstelsel, dat vanaf de eerste dag na de bevruchting wordt aangelegd. Foliumzuur verkleint de kans op geboorteafwijkingen als het neurale-buisdefect (NBD) of open ruggetje. Ook houdt het verband met een kleiner risico op vroeggeboorte, een laag geboortegewicht en mogelijk ook een hazenlip en open gehemelte. 

Niet bewezen gezondheidseffecten

Sommige gezondheidseffecten die aan foliumzuur worden toegeschreven, zijn nog niet bewezen. Er is nog onvoldoende onderzoek gedaan of resultaten zijn niet eenduidig. Het gaat om hart- en vaatziekten, dikkedarmkanker, dementie en depressie. 

Tekort foliumzuur

Een ernstig tekort aan foliumzuur kan bloedarmoede, darmstoornissen, vermoeidheid en geboorteafwijkingen veroorzaken. 

Teveel foliumzuur

Er zijn geen aanwijzingen dat te veel foliumzuur uit de voeding schadelijk is. Dat is wel het geval voor het foliumzuur (PMG) dat in tabletten zit. Een hoge inname van PMG kan namelijk het opsporen van een vitamine B12-tekort moeilijker maken. 

Voedingsadvies

Met een gezond en gevarieerd voedingspatroon krijgen de meeste mensen voldoende foliumzuur binnen. Vul de Schijf van Vijf voor jou in voor een advies op maat.

Ben je zwanger? Dan krijg je het advies om extra foliumzuurpillen te slikken.

Wil jij nagaan hoeveel foliumzuur jij binnenkrijgt? Dat kan met ons online eetdagboek ‘Mijn Eetmeter’ op Mijn Voedingscentrum.

Aanbevolen hoeveelheden

Hoeveel foliumzuur heb je dagelijks nodig om gezond te blijven?
Categorie/leeftijd Dagelijkse aanbeveling van foliumzuur (microgram)

6-11 maanden

60

1-3 jaar

85

4-8 jaar

150

9-13 jaar

225

14-17 jaar

300

18 jaar en ouder

300

Zwangere vrouwen

400 en neem nog eens 400
via een supplement vanaf
het moment dat je zwanger
wil worden tot 10 weken
zwangerschap.

Vrouwen die borstvoeding geven

400

Bronnen:
Volwassenen van 18 jaar en ouder: Gezondheidsraad 2018.
Zwangere vrouwen: Gezondheidsraad 2021
Overige leeftijden, en vrouwen die borstvoeding geven: Gezondheidsraad 2014.

Foliumzuur slikken bij zwangerschap

Als je zwanger wilt worden is het belangrijk om elke dag 400 microgram foliumzuur te slikken. Dit komt bovenop de hoeveelheid die je met je eten binnenkrijgt. Het maakt daarbij niet uit hoeveel foliumzuur je via het eten binnenkrijgt. Hiermee moet je ongeveer 4 weken voor de mogelijke bevruchting beginnen. Voor veel vrouwen is dat het moment dat ze stoppen met de anticonceptiepil.

Er zijn tabletten verkrijgbaar met 400 microgram foliumzuur. In totaal zou je dan in de eerste periode van je zwangerschap dagelijks 400 microgram foliumzuur (folaat) uit je voeding moeten binnenkrijgen en 400 microgram uit een pil. Vanaf de tiende week van de zwangerschap is extra foliumzuur niet meer nodig. Als je pas laat weet dat je zwanger bent en je slikt daardoor langer foliumzuur dan het advies, is dat geen probleem. Het is niet schadelijk voor jou en je baby. Ook als het maanden of jaren duurt voordat iemand zwanger is, is het goed om foliumzuur te blijven slikken volgens het advies.

Verrijkte voedingsmiddelen

In Nederland mag aan voedingsmiddelen foliumzuur worden toegevoegd, waarbij een maximaal verrijkingsniveau geldt van 100 microgram per 100 kilocalorieën. Het is niet om nodig deze producten te gebruiken. Om te voorkomen dat kinderen te veel foliumzuur binnenkrijgen adviseert de Gezondheidsraad verrijking alleen in een beperkt aantal producten toe te staan

Aanvaardbare bovengrens

Omdat een teveel aan foliumzuur uit supplementen ervoor kan zorgen dat een vitamine B12-tekort niet ontdekt wordt, heeft de Europese Voedselveiligheid Autoriteit (EFSA) een aanvaardbare bovengrens voor foliumzuur uit supplementen vastgesteld.
Leeftijd (jaar) Aanvaardbare bovengrens foliumzuur (microgram per dag)

1-3

200

4-6

300

7-10

400

11-14

600

15-17

800

18 jaar en ouder

1.000