Energiedranken zijn frisdranken met veel calorieën door de aanwezige suikers. Je krijgt er niet meer energie door, maar ze hebben wel een oppeppend effect, door onder andere de cafeïne die erin zit.
Energiedranken zijn geen gezonde keus. Het is beter om ze niet of alleen bij uitzondering te drinken. Vanwege de cafeïne krijgen kinderen boven de 13 jaar het advies niet meer dan 1 blikje per dag te drinken. Kinderen onder de 13 zouden het helemaal niet moeten nemen. Voor zwangeren en vrouwen die borstvoeding geven is het advies maximaal
2 blikjes energiedrank per dag te nemen.
Het af te raden om energiedrankjes te combineren met alcohol. Verder is het af te raden om energiedrankjes te drinken voor of tijdens het sporten. Energiedrankjes zijn namelijk geen dorstlessers. Je kunt ervan uitdrogen en dat kan gevaarlijk zijn.
Omschrijving
Energiedranken zijn frisdranken met veel suiker, waaraan cafeïne, taurine en glucurono-lacton zijn toegevoegd. Al deze stoffen hebben een oppeppend effect.
Voorbeelden van energiedranken zijn: Red Bull, Burn, Monster en Bullit. Een speciaal soort energiedrankjes zijn de energieshots. Deze producten vallen niet onder de voedingsmiddelen maar zijn als supplement op de markt in kleine flesjes (25 tot 75 milliter) met een relatief hoog gehalte aan cafeïne en taurine.
Hoeveel cafeïne?
In de meeste blikjes energiedrank zit ongeveer 80 milligram cafeïne. Dat is evenveel als in een gemiddeld kopje filter koffie en ongeveer 4 keer zoveel als in 200 milliliter cola. In een energyshot zit 50 tot 200 milligram cafeïne.
In de Warenwet staat dat frisdrank niet meer dan 350 milligram cafeïne per liter mag bevatten. In 1 blikje energiedrank van 250 milliliter mag dus maximaal 88 milligram cafeïne zitten.
Wat is taurine en glucurono-lacton?
Taurine is een stof die van nature in voedsel voorkomt. Het lichaam kan de stof ook zelf aanmaken. Het speelt een rol bij het regelen van het vochtgehalte in de hersenen en bij het regelmatig kloppen van het hart. Of extra taurine een effect heeft op het lichaam is niet bekend, ook niet of een te hoge inname schadelijk kan zijn.
Wat de rol is van glucurono-lacton in het lichaam is niet precies duidelijk. Het is een lichaamseigen stof die vrijkomt bij de afbraak van glucose in de lever. Via energiedrankjes krijg je meer glucurono-lacton binnen dan via ander eten en drinken.
Er zijn geen aanwijzingen dat taurine en glucurono–lacton in de gebruikte hoeveelheden schadelijk zijn.
Overgewicht en diabetes type 2
Het drinken van veel suikerhoudende dranken zoals energiedrank, vergroot de kans op overgewicht en diabetes type 2. Lees hierover meer bij frisdrank.
Calorierijk
Energiedranken zijn calorierijk. In 1 blikje zitten ongeveer 100 kilocalorieën. Als je meer calorieën binnenkrijgt dan je nodig hebt, kom je aan.
Cafeïne
De cafeïne in energiedrank kan zowel positieve als negatieve effecten hebben. Kijk voor de gezondheidseffecten bij cafeïne.
Vermoeidheid
Het drinken van een energiedrankje kan de vermoeidheid in het verkeer tegengaan. Maar op de langere termijn is er mogelijk een kans op negatieve effecten. Er kunnen problemen ontstaan wanneer energiedrankjes gebruikt worden als slaapvervangers. Energiedrankjes zijn geen oplossing voor vermoeidheid. Luister naar je lichaam en negeer signalen niet.
Uitdrogen
Energiedranken bevatten vaak
een hoog suikergehalte, waardoor het hypertone dranken zijn. Je lichaam kan het
vocht uit dergelijke dranken niet zo goed opnemen. Dit kan leiden tot
uitdroging. Daarom is het advies om als je energiedrank drinkt, ook voldoende
water te drinken. Dit geldt zeker voor situaties waarbij je veel vocht
verliest, zoals sporten en warm weer.
De cafeïne in energiedranken
zorgt voor een snellere uitscheiding van vocht uit het lichaam. Toch zorgt de
cafeïne in een energiedrank op zichzelf niet voor uitdroging van het lichaam.
Energiedrank en alcohol
Alcohol zorgt ervoor dat je trager reageert. De cafeïne uit energiedranken
versnelt de reactietijd juist iets. De combinatie van alcohol en energiedrank zorgt
er zo voor dat een van de risico’s van alcoholgebruik positief wordt beïnvloed.
Aan de andere kant dempen energiedranken dus de invloed van alcohol. Daardoor kun
je je nuchterder voelen dan je in werkelijkheid bent. Dit is een negatief effect
van de combinatie alcohol en energiedrank.
Verder heeft alcohol een vochtafdrijvende werking. Er zijn aanwijzingen dat
bij gelijktijdige consumptie van alcohol en energiedranken, de risico’s van
alcoholgebruik (zoals uitdroging) groter kunnen worden.
Om deze redenen is ons advies om energiedrankjes niet te
combineren met alcohol.
Suiker
Energiedranken heten ook wel hypertone dranken, vanwege het hoge suikergehalte. Energiedranken bevatten 8 tot 15 gram koolhydraten per 100 milliliter, wat gelijk staat aan 2 tot 4 suikerklontjes. Door het hoge suikergehalte zijn ze ongeschikt als sportdrank. Dat vertraagt namelijk de vochtopname in de darm.
Voedingsadvies
Hoe minder, hoe beter
Energiedrank staat niet in de Schijf van Vijf. Vanwege de hoeveelheid suiker en de calorieën geldt: hoe minder energiedrank je neemt, hoe beter. Je kunt in plaats van energiedrank water, thee en koffie zonder suiker drinken. Lees meer over drinken dat wel in de Schijf van Vijf staat en over hoe je om kunt gaan met drinken en andere producten die niet in de Schijf van Vijf staan.
Advies als je alleen kijkt naar de cafeïne in energiedranken
Let op: deze adviezen gelden niet als je daarnaast ook koffie en thee drinkt. Kijk voor de uitgebreide voedingsadviezen bij cafeïne.
Als je alleen naar cafeïne kijkt, gelden in het kort deze adviezen:
- Geen energiedrank voor kinderen onder de 13
- Maximaal 1 blikje energiedrank van 250 ml per dag voor kinderen tussen de 13 en de 18 jaar
- Maximaal 2 blikjes
van 250 ml per dag voor zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven
Advies light-energiedranken
In light-energiedranken is al het suiker of een deel van het suiker vervangen door zoetstoffen, zoals aspartaam (E951), cyclamaat (E952) of stevia (E960). Het levert geen tot weinig calorieën en draagt daarom niet bij aan het ontstaan van overgewicht. Toch staan light-energiedranken, net als light-frisdranken, niet in de Schijf van Vijf vanwege het negatieve effect op het tandglazuur, en raden we het vanwege de cafeïne af voor kinderen onder de 13. Voor light-energiedranken gelden verder dezelfde adviezen als bij de reguliere energiedranken.
Advies bij alcoholgebruik
Het Voedingscentrum raadt het af om energiedrankjes te combineren met alcohol.
Advies bij het sporten
Het is niet aan te raden om energiedrankjes te drinken tijdens het sporten. Gebruik liever geen energiedrankjes voor het duursporten. Energiedrankjes zijn namelijk geen dorstlessers. Je kunt ervan uitdrogen en dat kan gevaarlijk zijn.
Etiket
Volgens het Warenwetbesluit Etikettering van levensmiddelen moet op dranken met meer dan 150 milligram cafeïne per liter het cafeïnegehalte staan in milligram/100 milliliter. Ook moet op het etiket worden gezet ‘hoog cafeïnegehalte’. Dit geldt niet voor koffie en thee.
Het Warenwetbesluit Bereiding en behandeling levensmiddelen bepaalt dat frisdrank niet meer dan 350 milligram cafeïne per liter mag bevatten.
Nieuwe wetgeving
Vanaf 13 december 2014 is de nieuwe Europese verordening ‘Voedselinformatie aan consumenten’ van kracht. Het volgende moet vanaf dan verplicht op het etiket staan:
- Op het etiket van dranken met meer dan 150 milligram cafeïne per liter, moet het cafeïnegehalte in mg/100 ml staan. Net als de melding ‘Hoog cafeïnegehalte. Niet aanbevolen voor kinderen en vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven’.
- Op het etiket van andere producten waaraan cafeïne is toegevoegd, moet het cafeïnegehalte in mg/100ml vermeld staan. Deze producten krijgen de melding ‘Bevat cafeïne. Niet aanbevolen voor kinderen en zwangere vrouwen’.
- Voor voedingssupplementen wordt het cafeïnegehalte uitgedrukt per dagelijkse aanbevolen portie.
Deze regels gelden niet voor dranken op basis van koffie of thee.